türkiye
ligin en metodik takım savunmalarından birini yaptıran, aynı zamanda maç içinde en hızlı hamle yapan hocalardan biri.
yalan yok, kariyerinin son birkaç yılındaki futboldan uzak tavırları olsun, antrenör oluncaki ağbicilik görüntüsü olsun, niyetinin teknik-taktik gelişimden ziyade bağlantıları devam ettirip kolay mevkii-makam bulmak olacağını düşündüm. ama direksiyonu çabuk kırdı ve kendi isteğiyle fb'den ayrıldı, karagümrük'te hocalığa başladı ve kendi yolunu kendi çizeceğinin sinyallerini verdi.
bozulmayacağını umduğum bu ön kabulle birlikte, oynatmak istediği oyun itibariyle diyebiliriz ki, elbette v.demirel'in efora ve fizik güce önem verecek bir hoca olacağı az çok tahmin edilebilirdi, ki ocak transfer döneminde bu pekişti, ancak şahsen bu gücü bu denli kontrollü yönetmek isteyeceğini -ilk hocalık tecrübesi olmasının da payıyla- düşünmemiştim. bu metodik oyunu ekibiyle birlikte kurduğu belli, ki bu çağın ihtiyacı zaten, bugün en "ben ben ben" diyen ve kariyerine eski bağlantılarını kullanarak olabilecek en yukardan başlamak isteyen e.belözoğlu da ekibindekilerin ürünü işler yapıyor (bkz: link ), f.terim bile en parlak dönemlerini farklı zamanlarda m.erkasap, taffarel, s.piri gibi akla bir çırpıda gelen, kendi alanında iyi antrenörlerle yaşadı. v.demirel'in izlediğim maçlarda gördüğüm hızlı kararları takımın değişimlere çabuk uyum sağlaması itibariyle belli ki, takım ekip tarafından farklı senaryolara önden iyi hazırlanıyor.
sezon ortasında geldiği karagümrük'te devraldığı francesco farioli takımının (ki o takımın da temelleri aslında şenol can döneminde atılmış ve pas oyununa yatkın bir hale gelmişti (bkz: link )) rotasını bu çerçevede fizik güce çevirdi, ve kendi tecrübesizliğinin uzatacağı yolu bir nebze kısaltmış oldu:
ocak transfer döneminde davide biraschi gibi sert bir stoper, merkez orta sahaya abdoulaye toure ve kristijan bistrovic gibi savunma dengesi güçlü fizikli oyuncular alındı, uzun süre 11'e yerleşen bu oyuncularla birlikte farioli döneminden kalma merkezde üç 10 numaralı yumuşak oyundan (bkz: link ) epey bir sapılmış oldu. bu yeni oyunda karagümrük daha ısırgan, ve aynı zamanda fırsatını bulabildiği zamanlar gayet ofansif bir oyun da ortaya koyabiliyor.
yeni transferlerle, özellikle toure-bistrovic ikilisi iyice yorulup düşene kadar, v.demirel teorik olarak basit, ama pratikte epey zor bir savunma yaptırmaya çalışıyordu. bu ikiliden birinin önde basmak için yerini terkettiğinde diğer arkadaşlarının ona uygun yer değiştirmelerle açık kapatmaya çalıştığı bu dinamik savunma anlayışının, nispeten düşük tempolu bir pas oyunu oynayan başakşehir karşısında etkili olması pek şaşırtıcı değildi, zira o maçta takımın aldığı savunma şekilleri sayesinde v.demirel normalde 4-3-3 tabanlı oynattığı takımına 4-4-2'ye dönen hareketlenmeler yaptırarak başakşehir'in 4-4-2 karşılayan rakiplere karşı olan zaafından da faydalanabilmiş oldu (bkz: link ).
bana göre v.demirel'i dikkate değer kılan esas nokta hızlı karar verebilen bir hoca oluşu, ki bunda fizik güce dayalı oyuna dönmenin büyük payı var, bu sayede tek boyutlu bir düzlemden çıkıldı ve duruma göre kendini gereken şekle sokabilen daha esnek bir oyun anlayışı hakim oldu; bu minvalde eli güçlenen v.demirel hatada ısrar etmeyen, çabuk reaksiyon gösteren bir teknik direktör performansı sergileyebiliyor.
bu reaksiyonların en iyi iki örneği hatayspor ve galatasaray maçları:
hatayspor maçında v.demirel, belli ki toure-bistrovic ikilisine öyle bir güvenmişti ki, bir bekte salih dursun gibi hücum becerisi düşük stoperden bozma, diğerinde de caner erkin gibi savunma dönüşleri sıkıntılı birinin olduğu yerde, 4-1-3-2 gibi beklere komple koridor emanet eden bir düzende başlattı takımı; hatay'ın beklerine sağ ve sol iç (bistrovic ve toure) basarken merkezden dışa doğru hareketlendikleri için hatay'ı kenarlara mecbur ettiler.
ö.erdoğan bu kenarlara mecbur kalma durumunda doğal olarak karagümrük'ün solunu (caner'i) hedef aldı; normalde caner topu alan sağ kanat-forvet el kaabi'yi 1. bölgenin başlangıcından uzak tutmak isteyen, yaklaşınca basıp, uzaklaşınca bırakan bir savunma yapıyordu. ancak bu bırakma olayı; geriye dönen kanat-forveti sıkıştırmak için sol iç abdoulaye toure'nin geriye ikinci bir hareketlenme yapmasını gerektirmiş ve hataylı kanat-forvete desteğe gelen beki (k.ahmet'i) boşa çıkarmıştı. ö.erdoğan bunu keşfedince o kanatta bir tık daha ileri gidebilmek için önlibero onur'u veya 10 numara ribeiro'yu kanada deplase etmeye başlamış ve 3'e 2 üstünlük kurmuş, destek için mecbur o kanada giden lucas biglia da savunma önünü boşaltmıştı (ama hatay bunu değerlendirmek yerine o bölgeden içeriye uzak orta açmıştı). buna karşılık v.demirel, hatay oyun kurarken merkezden kanada deplase olan önliberoyu takip etme görevini adnan uğur'a verdi ve hatay'ın o planı işlemez oldu. ancak caner'in zaafları devam etti; 20. dk'da sağdan oyun kurarken kaptırdıkları topu hatay ters kanada hızlı aktardı ve ilerde duran caner'in arkasındaki boşlukta pozisyon buldu, bu pozisyonun ardından v.demirel karar değiştirdi ve adnan'ı sola - salibur'u sağa çekip 4-3-3'e geçti:
4-3-3'e geçtikten sonra savunma metodları yine değişti; hatay geriden oyun kurarken önliberolarından birini araya sokarak 3'lü savunma gibi diziliyordu, buna karşılık v.demirel kanat-forvetleri ve sağ-sol iç oyuncularını arkalı-önlü aynı hizada içerlek tutarak hatay'ın içerlek duran kanat-forvetlerinin pas yolunu kitledi, beklere mecbur etti. bekler topu aldığında ise o taraftaki iç oyuncusu (bistrovic veya toure) baskıya gitti, kanat-forvet bu sırada geri dönüp alan kapattı, hatay'ın kanat-forveti ise, geri dönen karagümrüklü kanat-forvet ile bek arasında kaldığı için top alamamış, hatay'ın beki topu mecbur içeriye doldurmaya başlamıştı (ama bu şekilde doldurdukları bir pozisyonda karagümrük savunmasının karşılamasıyla seken topu alan biglia pas hatası yaptı ve 1-0 oldu).
galatasaray maçında ise 4-1-4-1'in sol içindeki abdoulaye toure gs'yi karşılarken sağ stoper nelsson ile önlibero taylan'a basmak arasında gitti geldi, bu öne çıkış anlarında kendi önliberosu lucas biglia hem onun arkasını kapamak hem de sağ içten top istemeye gelen cicaldau'ya basmak adına kendi sağ içi bistrovic'in yanına sol içe gelip işi 4-4-2'ye çevirdi. d.torrent bunu görünce gomis'i daha çok top istemesi için uyardı, berkan'ı da daha öne atmaya başladı ve gs böylece karagümrük'ün savunma dörtlüsünü geriye attı, merkezdeki biglia-bistrovic ikilisiyle aralarını açmış oldu ve gs bu hatlar arasında rahatça oynama şansı buldu. hatlar arasının bu kadar açılmasına toure'nin savunma geçişlerindeki zaafı da eklenince gs iki kanattan da birer güzel organizasyonla içeriye inip (birinde penaltı kazandı) 2-0'ı buldu.
v.demirel ikinci yarıya hem savunma geçişlerinde sıkıntı yaratan a.toure'yi çıkarıp yerine y.karamoh'u alıp 4-2-3-1'e döndü (biglia-bistrovic iki merkez oldu), hem de kötü bir 45 dk oynayan iki bekini birden değiştirerek başladı; sağ bek salih'i çıkarıp caner'i oyuna aldı, d.biraschi sağ beke geçti (o gün bugündür de hep sağ bek oynuyor), sol bek başlayan balkovec sol stopere geçti ve kargümrük ikinci 45 dk boyunca dk'lar ilerledikçe, jimmy ve bistrovic'in de yorulup çıkmasının ardından, bir sonraki hafta oynanacak olan derbiyi düşünmeye başlayıp rölantiye alan gs'yi epey zorladı.
bu iki maç arasında oynadıkları kayserispor maçı v.demirel'in hücum anlayışını da bir nebze değiştirdiği maçtı aslında; zira kayseri gibi kanatların dar konumlandığı defansif 4-4-2 / 4-4-1-1 oynayan bir takıma karşı jimmy durmaz sol kanat başladı ama maç boyunca serbest oynadı, özellikle merkez ikilisinin (a.parmak - i.akdağ'ın) anlık mücadeleler için yerini terkedip boşluk doğurduğu kayseri'ye karşı sağdan içeri girerek oynayan emre mor'la birlikte savunma önü bölgelerinde bireysel beceriyi öne çıkarmak istedi ve istediğini de kolayca aldı; emre mor hattrick yaptı.
bu maç aynı zamanda sol stoperde oynayan ancak soluna mecbur bırakılan presler karşısında / sol ayağına gelen toplarda zorlanan burak efkaroğlu'nun sol stoperde oynadığı son maç oldu, o günden beri burak oynarsa sadece sağ stoper oynuyor. bu maçtan sonra galatasaray'a karşı da, burak yerine topla daha rahat çıkabilen derrick luckassen'in sol stoper olması haricinde, aynı 11'le çıktılar (ancak yukarda bahsettiğim gelişmeler yaşandı). zaten bu sol stoper mevzusu v.demirel'in zaman zaman emniyet sibobu oluyor zira oyun kurulumunun tıkandığı anlarda / sağ kanada 1 olmaya gidildiği zaman merkezde eksik kalınan anlarda, sol stoper oynayan bek kökenli jure balkovec sıkça önündeki boşluğa çıkıp top alıyor ve sürükleyip oyun akışını devam ettiriyordu. dolayısıyla gs maçında sol stoperden oyun kurarken topla birlikte sıkça ileri çıkan luckassen'in de rotasyona eklemlenmesiyle birlikte, burak'ın artık bu mevkiide oynaması anca son seçenek kalması halinde olur.
dediğim gibi çabuk reaksiyon gösteren bir hoca olduğu için, v.demirel sonuç aldığını düşündüğü hamlelere sonraki maç da devam ediyor, olmazsa hemen değiştiriyor. gs yenilgisinin ardından, kayseri maçında işleyen ama gs maçında işlemeyen hücum anlayışını yine değiştirdi ve kasımpaşa maçına bu sefer son haftalarda ırgat gibi kullanıp belki de pillerini bitirdiği toure-bistrovic ikilisini yedek başlatıp, merkez ikili biglia-adnan'ın önünde j.durmaz'la başladı:
oyun kurarken sol stoper luckassen üzerinden başlamak isteyen karagümrük'e karşı kasımpaşa hocası s.uğurlu, u.bozok'a, top almak için savunma önüne gelen karagümrüklü'yü (biglia veya adnan'ı) kontrol ettirirken, sağ kanat b.ouanes'i luckassen'e prese göndermiş, en öndeki j.muleka'yı ise sağ stoper burak'ı kontrol edecek kaleciye gelen toplarda basmaya gidecek oyuncu olarak belirlemişti. bu ön baskıyı ilk 15 dk boyunca kaleden uzun toplar atarak savuşturmak zorunda kalan karagümrük rakip kaleye gidemedi bile.
teoride 4-4-2 çıkan ama u.bozok'un hücumda j.muleka'nın arkasında oynadığı kasımpaşa'nın oyun kurulumu karşılanırken ise, j.durmaz pesic'in yanına geldi, arkalarında, önlibero doğucan'ı kontrol eden adnan uğur vardı. lucas biglia onun bir kademe arkasında durup, ikinci bölgede topla buluşabilecek kasımpaşalılar'a basmak için erketede bekledi. ancak biglia özellikle u.bozok'un geriye deplase olup top aldığı anlarda dirençli olamadı ve u.bozok bu şekilde aldığı birkaç topu ileriye sürükleyip karagümrük'ün savunma önüne topu taşımayı başardı, orta sahanın önde kaldığı bu anlarda karagümrük savunma 4'lüsü geriye koşarken birbirine yaklaşıp hızlıca daraldı ve rakibini kenarlara itti. her ne kadar kanat-forvetler (y.karamoh ve emre mor) hızlıca geri gelseler de, savunmanın daralması, kasımpaşa'nın bek kanat kenara desteğe giden merkezle (aabid veya doğucan'la) kanatlarda 3'e 2 üstünlük kurmasına ve hücum şekillendirmesine sebep oldu.
15'ten sonra v.demirel rakibi karşılama şeklini değiştirdi; j.durmaz önlibero doğucan'ı kontrole almak için geriye çekildi ve emre mor'un sağdan içeri girerek sol stoperi rahatsız ettiği yerde, kasımpaşa gerek sağ stoper spajic / gerekse de sağ bek hadergjonaj üzerinden ilerlemek istedi. adnan'ın sağ iç'te aabid'i kontrole aldığı bu yeni düzende sol iç'e dönüşen lucas biglia kasımpaşa'nın sağ stoperden/bekten pas alabilecek u.bozok veya doğucan gibi elemanlarını kontrole aldı ve top gelir gelmez baskı yaptı, sıkıştırmaya ise yerine göre y.karamoh veya j.durmaz geldi. dinamik alan paylaşımını iyi yapan takımda, 30.dk'da biglia'nın sağ bek hadergjonaj'a basmak için kenara açıldığı bir anda jimmy durmaz geri gelerek onun kademesini aldı, biglia'nın sağ beke baskısıyla top yeniden kasımpaşa'nın sağ stoperi spajic'e geldi, o da önlibero doğucan'a oynadı. j.durmaz-karamoh ikilisinin doğucan'a yaptığı baskı sonunda karagümrük golü buldu.
trabzonspor maçı da yine savunma şeklini çabuk değiştirdiği, ama hücum aksiyonlarının başka şekle büründüğü bir maç oldu zira bu sefer amaç, önde basan trabzonspor'a karşı hücum başlangıçlarını hep geriye gelerek sırtı dönük oynayan santrfor aleksandar pesic üzerinden yapmak, pesic'in uzun topları / yerden keskin pasları alıp sonrasında kuracağı bağlantılarla 2'den 3'e geçmekti. bu minvalde lucas biglia çokça kez stoperlerin arasına geldi, bekler (biraschi-caner) fazlaca öne çıktı. ancak pesic'in ilk kontrolleri çok iyi olamadı ve bu bağlantıyı her zaman kuramadı, kuramayınca geriye döndü, stoperler/biglia öne pas atmak için bu sefer başka adresler aradı; bu adresler yerden bistrovic veya l.mercan oldu, olamayacak gibiyse de kenarlardan y.karamoh - a.musa ikilisine uzun topa dönüştü, ancak bu uzun toplar, pesic'in geride kalmasından doğan boşluklara sekti ve trabzon hepsini toplayıp, karagümrük'ün önde kalan beklerinin arkasına birkaç kez tehlikeli şekilde hücum etti.
bek arkasının boş kalması olayı rakibi karşılarken de yaşandı; karagümrük'ün 4-1-4-1 olarak merkezde bistrovic - l.mercan ikilisini oynattığı yerde, trabzon iç koridorlarda bulundurduğu istasyonları (sağ içte bakasetas veya içeri giren b.peres'i, sol kanattan içe deplase olan djaniny, veya merkezden sol içe deplase olan dorukan'ı) hızlı işletti, bunda özellikle sol iç kristijan bistrovic'in sağ iç bakasetas ile önlibero m.hamsik arasında prese gidip-gelmesinden ötürü boşalan bölgede lucas biglia'nın sol ayaklı (ve top ayağındayken hep merkezi hedefleyen) bakasetas'a karşı fazla açılmadan daha merkezi durmak istemesinin payı vardı. diğer tarafta ise, sağ bek davide biraschi'nin o bölgede topla buluşan trabzonlular'a sert müdahaleler için fazlaca yerini terkettiği anlarda sağ iç levent mercan'ın kademe tepkileri ağır kaldı, djaniny'nin yerden aldığı topları iyi korumasının da etkisiyle o bölgede akışı devam ettirebilen trabzon biraschi'nin arkasına dorukhan-yusuf ikilisini sızdırmayı başardı.
bu şekilde geçen 20 dk'nın ardından v.demirel savunmayı değiştirdi; takımca daha geriye çekilindi ve direkt 2. bölgenin başından başlayan bir karşılama yapıldı, bu kompakt şeklin içinde m.hamsik, yer değiştiren iki merkez tarafından (l.mercan-bistrovic) paylaşılmaya başladı, öne çıkanın boşalttığı yeri o taraftaki kanat-forvet (karamoh veya a.musa) doldurmaya çalıştı. ve trabzon iç koridorlardaki etkinliğini yitirip hücum başlangıçlarını kenarlara yaymak zorunda kaldı, sadece uzun top / bireysel beceri farkını ortaya koydukları birkaç paslaşma sonrası karagümrük kanat-forvetlerinin savunmada atıl kaldığı anlar yakalayıp çizgiye inme şansı buldular.
ve en son giresunspor maçına yine bir önceki maçın (trabzon) sonuç alan 11'iyle başlandı, ama giresun'un trabzon gibi önde basmamasından ötürü, savunmadan ziyade hücum, dolayısıyla savunma geçişleri önem kazandı. önceki hafta bir nebze geride konumlanıp hücum geçişlerine odaklı olan bu 11, bu sefer giresun'a karşı ilk 45 dk gereken rakip saha oyunu da oynayamadı, bir de üstüne topu kaptırdığı an seken topları alamadı savunma yerleşimine geçmekte ağır kaldı. giresun yerine daha hızlı ve kontalarda becerikli bir takım olsa ilk yarı öne geçebilirdi.
v.demirel yine ısrar etmedi ve devre arasında 3 değişiklik birden yaparak; y.karamoh yerine jimmy durmaz, bistrovic yerine fabio borini, l.mercan yerine de adnan uğur'u alarak hücum profilini değiştirdi ve rakip sahaya yatkın hale getirdi. j.durmaz'ı sağ iç'e koyarak aldığı riskin karşılığını daha 47'de giresun'un j.durmaz ile emre mor arasında kalan bölgeye aktardığı top sonrası gelişen bir penaltı pozisyonuyla ödeyen karagümrük geriye düşse de, öbür karşılığını 20 dk içinde iki gol birden atarak aldı ve 2-1 kazandı, bu gollerden ilki sağdan gelen ortaya borini'nin ceza sahasına yaptığı girişle kazandırdığı penaltı ikincisinde pesic'in geriye gelerek top alıp, forvet koşusu atan j.durmaz'a yaptığı asistle geldi.
v.demirel'in oyuncu performanslarına olan etkilerini de özetlersek:
1) adnan uğur değişen orta saha profili içinde daha çok forma şansı bulmaya başladı, yakında başrole bile geçebilir
2) lucas biglia yaşı itibariyle süper bir savunma performansı sergilemese de doğru anda doğru hareketlenmeler yaparak oyun aklını daha fazla sergilemeye başladı
3) emre mor daha çok kendisine merkezde alan verebilecek rakiplere karşı oynatılmaya başladı ve yükselişe geçti
4) aleksandar pesic yerden bağlantı kuran, 2.bölge çıkışlarında topla buluşabilen orijinal oyun stiline geri dönebildi
bu oyuncuların çaplarına oranla gösterdikleri performansın kök sebebi yine aynı yere çıkıyor; v.demirel'in bu denli değişken oyunlar oynatabilmesi, kötü giden sürece ısrar etmemesi, çabuk karar alması. daha doğru zamanlarda daha doğru süreler alan bu oyuncular daha etkili olmaya başladı.
uzun lafın kısası volkan demirel hem daha tempolu, hem de takım savunması bilincine daha sahip oyunculardan oluşan kadrolar yönetmesi halinde ilginç bir teknik direktör profiline doğru evrilebilir. umarım bu yolda ilerler ve türk futbolunun avrupadaki kaderini değiştiren etmenlerden biri olur.
yalan yok, kariyerinin son birkaç yılındaki futboldan uzak tavırları olsun, antrenör oluncaki ağbicilik görüntüsü olsun, niyetinin teknik-taktik gelişimden ziyade bağlantıları devam ettirip kolay mevkii-makam bulmak olacağını düşündüm. ama direksiyonu çabuk kırdı ve kendi isteğiyle fb'den ayrıldı, karagümrük'te hocalığa başladı ve kendi yolunu kendi çizeceğinin sinyallerini verdi.
bozulmayacağını umduğum bu ön kabulle birlikte, oynatmak istediği oyun itibariyle diyebiliriz ki, elbette v.demirel'in efora ve fizik güce önem verecek bir hoca olacağı az çok tahmin edilebilirdi, ki ocak transfer döneminde bu pekişti, ancak şahsen bu gücü bu denli kontrollü yönetmek isteyeceğini -ilk hocalık tecrübesi olmasının da payıyla- düşünmemiştim. bu metodik oyunu ekibiyle birlikte kurduğu belli, ki bu çağın ihtiyacı zaten, bugün en "ben ben ben" diyen ve kariyerine eski bağlantılarını kullanarak olabilecek en yukardan başlamak isteyen e.belözoğlu da ekibindekilerin ürünü işler yapıyor (bkz: link ), f.terim bile en parlak dönemlerini farklı zamanlarda m.erkasap, taffarel, s.piri gibi akla bir çırpıda gelen, kendi alanında iyi antrenörlerle yaşadı. v.demirel'in izlediğim maçlarda gördüğüm hızlı kararları takımın değişimlere çabuk uyum sağlaması itibariyle belli ki, takım ekip tarafından farklı senaryolara önden iyi hazırlanıyor.
sezon ortasında geldiği karagümrük'te devraldığı francesco farioli takımının (ki o takımın da temelleri aslında şenol can döneminde atılmış ve pas oyununa yatkın bir hale gelmişti (bkz: link )) rotasını bu çerçevede fizik güce çevirdi, ve kendi tecrübesizliğinin uzatacağı yolu bir nebze kısaltmış oldu:
ocak transfer döneminde davide biraschi gibi sert bir stoper, merkez orta sahaya abdoulaye toure ve kristijan bistrovic gibi savunma dengesi güçlü fizikli oyuncular alındı, uzun süre 11'e yerleşen bu oyuncularla birlikte farioli döneminden kalma merkezde üç 10 numaralı yumuşak oyundan (bkz: link ) epey bir sapılmış oldu. bu yeni oyunda karagümrük daha ısırgan, ve aynı zamanda fırsatını bulabildiği zamanlar gayet ofansif bir oyun da ortaya koyabiliyor.
yeni transferlerle, özellikle toure-bistrovic ikilisi iyice yorulup düşene kadar, v.demirel teorik olarak basit, ama pratikte epey zor bir savunma yaptırmaya çalışıyordu. bu ikiliden birinin önde basmak için yerini terkettiğinde diğer arkadaşlarının ona uygun yer değiştirmelerle açık kapatmaya çalıştığı bu dinamik savunma anlayışının, nispeten düşük tempolu bir pas oyunu oynayan başakşehir karşısında etkili olması pek şaşırtıcı değildi, zira o maçta takımın aldığı savunma şekilleri sayesinde v.demirel normalde 4-3-3 tabanlı oynattığı takımına 4-4-2'ye dönen hareketlenmeler yaptırarak başakşehir'in 4-4-2 karşılayan rakiplere karşı olan zaafından da faydalanabilmiş oldu (bkz: link ).
bana göre v.demirel'i dikkate değer kılan esas nokta hızlı karar verebilen bir hoca oluşu, ki bunda fizik güce dayalı oyuna dönmenin büyük payı var, bu sayede tek boyutlu bir düzlemden çıkıldı ve duruma göre kendini gereken şekle sokabilen daha esnek bir oyun anlayışı hakim oldu; bu minvalde eli güçlenen v.demirel hatada ısrar etmeyen, çabuk reaksiyon gösteren bir teknik direktör performansı sergileyebiliyor.
bu reaksiyonların en iyi iki örneği hatayspor ve galatasaray maçları:
hatayspor maçında v.demirel, belli ki toure-bistrovic ikilisine öyle bir güvenmişti ki, bir bekte salih dursun gibi hücum becerisi düşük stoperden bozma, diğerinde de caner erkin gibi savunma dönüşleri sıkıntılı birinin olduğu yerde, 4-1-3-2 gibi beklere komple koridor emanet eden bir düzende başlattı takımı; hatay'ın beklerine sağ ve sol iç (bistrovic ve toure) basarken merkezden dışa doğru hareketlendikleri için hatay'ı kenarlara mecbur ettiler.
ö.erdoğan bu kenarlara mecbur kalma durumunda doğal olarak karagümrük'ün solunu (caner'i) hedef aldı; normalde caner topu alan sağ kanat-forvet el kaabi'yi 1. bölgenin başlangıcından uzak tutmak isteyen, yaklaşınca basıp, uzaklaşınca bırakan bir savunma yapıyordu. ancak bu bırakma olayı; geriye dönen kanat-forveti sıkıştırmak için sol iç abdoulaye toure'nin geriye ikinci bir hareketlenme yapmasını gerektirmiş ve hataylı kanat-forvete desteğe gelen beki (k.ahmet'i) boşa çıkarmıştı. ö.erdoğan bunu keşfedince o kanatta bir tık daha ileri gidebilmek için önlibero onur'u veya 10 numara ribeiro'yu kanada deplase etmeye başlamış ve 3'e 2 üstünlük kurmuş, destek için mecbur o kanada giden lucas biglia da savunma önünü boşaltmıştı (ama hatay bunu değerlendirmek yerine o bölgeden içeriye uzak orta açmıştı). buna karşılık v.demirel, hatay oyun kurarken merkezden kanada deplase olan önliberoyu takip etme görevini adnan uğur'a verdi ve hatay'ın o planı işlemez oldu. ancak caner'in zaafları devam etti; 20. dk'da sağdan oyun kurarken kaptırdıkları topu hatay ters kanada hızlı aktardı ve ilerde duran caner'in arkasındaki boşlukta pozisyon buldu, bu pozisyonun ardından v.demirel karar değiştirdi ve adnan'ı sola - salibur'u sağa çekip 4-3-3'e geçti:
4-3-3'e geçtikten sonra savunma metodları yine değişti; hatay geriden oyun kurarken önliberolarından birini araya sokarak 3'lü savunma gibi diziliyordu, buna karşılık v.demirel kanat-forvetleri ve sağ-sol iç oyuncularını arkalı-önlü aynı hizada içerlek tutarak hatay'ın içerlek duran kanat-forvetlerinin pas yolunu kitledi, beklere mecbur etti. bekler topu aldığında ise o taraftaki iç oyuncusu (bistrovic veya toure) baskıya gitti, kanat-forvet bu sırada geri dönüp alan kapattı, hatay'ın kanat-forveti ise, geri dönen karagümrüklü kanat-forvet ile bek arasında kaldığı için top alamamış, hatay'ın beki topu mecbur içeriye doldurmaya başlamıştı (ama bu şekilde doldurdukları bir pozisyonda karagümrük savunmasının karşılamasıyla seken topu alan biglia pas hatası yaptı ve 1-0 oldu).
galatasaray maçında ise 4-1-4-1'in sol içindeki abdoulaye toure gs'yi karşılarken sağ stoper nelsson ile önlibero taylan'a basmak arasında gitti geldi, bu öne çıkış anlarında kendi önliberosu lucas biglia hem onun arkasını kapamak hem de sağ içten top istemeye gelen cicaldau'ya basmak adına kendi sağ içi bistrovic'in yanına sol içe gelip işi 4-4-2'ye çevirdi. d.torrent bunu görünce gomis'i daha çok top istemesi için uyardı, berkan'ı da daha öne atmaya başladı ve gs böylece karagümrük'ün savunma dörtlüsünü geriye attı, merkezdeki biglia-bistrovic ikilisiyle aralarını açmış oldu ve gs bu hatlar arasında rahatça oynama şansı buldu. hatlar arasının bu kadar açılmasına toure'nin savunma geçişlerindeki zaafı da eklenince gs iki kanattan da birer güzel organizasyonla içeriye inip (birinde penaltı kazandı) 2-0'ı buldu.
v.demirel ikinci yarıya hem savunma geçişlerinde sıkıntı yaratan a.toure'yi çıkarıp yerine y.karamoh'u alıp 4-2-3-1'e döndü (biglia-bistrovic iki merkez oldu), hem de kötü bir 45 dk oynayan iki bekini birden değiştirerek başladı; sağ bek salih'i çıkarıp caner'i oyuna aldı, d.biraschi sağ beke geçti (o gün bugündür de hep sağ bek oynuyor), sol bek başlayan balkovec sol stopere geçti ve kargümrük ikinci 45 dk boyunca dk'lar ilerledikçe, jimmy ve bistrovic'in de yorulup çıkmasının ardından, bir sonraki hafta oynanacak olan derbiyi düşünmeye başlayıp rölantiye alan gs'yi epey zorladı.
bu iki maç arasında oynadıkları kayserispor maçı v.demirel'in hücum anlayışını da bir nebze değiştirdiği maçtı aslında; zira kayseri gibi kanatların dar konumlandığı defansif 4-4-2 / 4-4-1-1 oynayan bir takıma karşı jimmy durmaz sol kanat başladı ama maç boyunca serbest oynadı, özellikle merkez ikilisinin (a.parmak - i.akdağ'ın) anlık mücadeleler için yerini terkedip boşluk doğurduğu kayseri'ye karşı sağdan içeri girerek oynayan emre mor'la birlikte savunma önü bölgelerinde bireysel beceriyi öne çıkarmak istedi ve istediğini de kolayca aldı; emre mor hattrick yaptı.
bu maç aynı zamanda sol stoperde oynayan ancak soluna mecbur bırakılan presler karşısında / sol ayağına gelen toplarda zorlanan burak efkaroğlu'nun sol stoperde oynadığı son maç oldu, o günden beri burak oynarsa sadece sağ stoper oynuyor. bu maçtan sonra galatasaray'a karşı da, burak yerine topla daha rahat çıkabilen derrick luckassen'in sol stoper olması haricinde, aynı 11'le çıktılar (ancak yukarda bahsettiğim gelişmeler yaşandı). zaten bu sol stoper mevzusu v.demirel'in zaman zaman emniyet sibobu oluyor zira oyun kurulumunun tıkandığı anlarda / sağ kanada 1 olmaya gidildiği zaman merkezde eksik kalınan anlarda, sol stoper oynayan bek kökenli jure balkovec sıkça önündeki boşluğa çıkıp top alıyor ve sürükleyip oyun akışını devam ettiriyordu. dolayısıyla gs maçında sol stoperden oyun kurarken topla birlikte sıkça ileri çıkan luckassen'in de rotasyona eklemlenmesiyle birlikte, burak'ın artık bu mevkiide oynaması anca son seçenek kalması halinde olur.
dediğim gibi çabuk reaksiyon gösteren bir hoca olduğu için, v.demirel sonuç aldığını düşündüğü hamlelere sonraki maç da devam ediyor, olmazsa hemen değiştiriyor. gs yenilgisinin ardından, kayseri maçında işleyen ama gs maçında işlemeyen hücum anlayışını yine değiştirdi ve kasımpaşa maçına bu sefer son haftalarda ırgat gibi kullanıp belki de pillerini bitirdiği toure-bistrovic ikilisini yedek başlatıp, merkez ikili biglia-adnan'ın önünde j.durmaz'la başladı:
oyun kurarken sol stoper luckassen üzerinden başlamak isteyen karagümrük'e karşı kasımpaşa hocası s.uğurlu, u.bozok'a, top almak için savunma önüne gelen karagümrüklü'yü (biglia veya adnan'ı) kontrol ettirirken, sağ kanat b.ouanes'i luckassen'e prese göndermiş, en öndeki j.muleka'yı ise sağ stoper burak'ı kontrol edecek kaleciye gelen toplarda basmaya gidecek oyuncu olarak belirlemişti. bu ön baskıyı ilk 15 dk boyunca kaleden uzun toplar atarak savuşturmak zorunda kalan karagümrük rakip kaleye gidemedi bile.
teoride 4-4-2 çıkan ama u.bozok'un hücumda j.muleka'nın arkasında oynadığı kasımpaşa'nın oyun kurulumu karşılanırken ise, j.durmaz pesic'in yanına geldi, arkalarında, önlibero doğucan'ı kontrol eden adnan uğur vardı. lucas biglia onun bir kademe arkasında durup, ikinci bölgede topla buluşabilecek kasımpaşalılar'a basmak için erketede bekledi. ancak biglia özellikle u.bozok'un geriye deplase olup top aldığı anlarda dirençli olamadı ve u.bozok bu şekilde aldığı birkaç topu ileriye sürükleyip karagümrük'ün savunma önüne topu taşımayı başardı, orta sahanın önde kaldığı bu anlarda karagümrük savunma 4'lüsü geriye koşarken birbirine yaklaşıp hızlıca daraldı ve rakibini kenarlara itti. her ne kadar kanat-forvetler (y.karamoh ve emre mor) hızlıca geri gelseler de, savunmanın daralması, kasımpaşa'nın bek kanat kenara desteğe giden merkezle (aabid veya doğucan'la) kanatlarda 3'e 2 üstünlük kurmasına ve hücum şekillendirmesine sebep oldu.
15'ten sonra v.demirel rakibi karşılama şeklini değiştirdi; j.durmaz önlibero doğucan'ı kontrole almak için geriye çekildi ve emre mor'un sağdan içeri girerek sol stoperi rahatsız ettiği yerde, kasımpaşa gerek sağ stoper spajic / gerekse de sağ bek hadergjonaj üzerinden ilerlemek istedi. adnan'ın sağ iç'te aabid'i kontrole aldığı bu yeni düzende sol iç'e dönüşen lucas biglia kasımpaşa'nın sağ stoperden/bekten pas alabilecek u.bozok veya doğucan gibi elemanlarını kontrole aldı ve top gelir gelmez baskı yaptı, sıkıştırmaya ise yerine göre y.karamoh veya j.durmaz geldi. dinamik alan paylaşımını iyi yapan takımda, 30.dk'da biglia'nın sağ bek hadergjonaj'a basmak için kenara açıldığı bir anda jimmy durmaz geri gelerek onun kademesini aldı, biglia'nın sağ beke baskısıyla top yeniden kasımpaşa'nın sağ stoperi spajic'e geldi, o da önlibero doğucan'a oynadı. j.durmaz-karamoh ikilisinin doğucan'a yaptığı baskı sonunda karagümrük golü buldu.
trabzonspor maçı da yine savunma şeklini çabuk değiştirdiği, ama hücum aksiyonlarının başka şekle büründüğü bir maç oldu zira bu sefer amaç, önde basan trabzonspor'a karşı hücum başlangıçlarını hep geriye gelerek sırtı dönük oynayan santrfor aleksandar pesic üzerinden yapmak, pesic'in uzun topları / yerden keskin pasları alıp sonrasında kuracağı bağlantılarla 2'den 3'e geçmekti. bu minvalde lucas biglia çokça kez stoperlerin arasına geldi, bekler (biraschi-caner) fazlaca öne çıktı. ancak pesic'in ilk kontrolleri çok iyi olamadı ve bu bağlantıyı her zaman kuramadı, kuramayınca geriye döndü, stoperler/biglia öne pas atmak için bu sefer başka adresler aradı; bu adresler yerden bistrovic veya l.mercan oldu, olamayacak gibiyse de kenarlardan y.karamoh - a.musa ikilisine uzun topa dönüştü, ancak bu uzun toplar, pesic'in geride kalmasından doğan boşluklara sekti ve trabzon hepsini toplayıp, karagümrük'ün önde kalan beklerinin arkasına birkaç kez tehlikeli şekilde hücum etti.
bek arkasının boş kalması olayı rakibi karşılarken de yaşandı; karagümrük'ün 4-1-4-1 olarak merkezde bistrovic - l.mercan ikilisini oynattığı yerde, trabzon iç koridorlarda bulundurduğu istasyonları (sağ içte bakasetas veya içeri giren b.peres'i, sol kanattan içe deplase olan djaniny, veya merkezden sol içe deplase olan dorukan'ı) hızlı işletti, bunda özellikle sol iç kristijan bistrovic'in sağ iç bakasetas ile önlibero m.hamsik arasında prese gidip-gelmesinden ötürü boşalan bölgede lucas biglia'nın sol ayaklı (ve top ayağındayken hep merkezi hedefleyen) bakasetas'a karşı fazla açılmadan daha merkezi durmak istemesinin payı vardı. diğer tarafta ise, sağ bek davide biraschi'nin o bölgede topla buluşan trabzonlular'a sert müdahaleler için fazlaca yerini terkettiği anlarda sağ iç levent mercan'ın kademe tepkileri ağır kaldı, djaniny'nin yerden aldığı topları iyi korumasının da etkisiyle o bölgede akışı devam ettirebilen trabzon biraschi'nin arkasına dorukhan-yusuf ikilisini sızdırmayı başardı.
bu şekilde geçen 20 dk'nın ardından v.demirel savunmayı değiştirdi; takımca daha geriye çekilindi ve direkt 2. bölgenin başından başlayan bir karşılama yapıldı, bu kompakt şeklin içinde m.hamsik, yer değiştiren iki merkez tarafından (l.mercan-bistrovic) paylaşılmaya başladı, öne çıkanın boşalttığı yeri o taraftaki kanat-forvet (karamoh veya a.musa) doldurmaya çalıştı. ve trabzon iç koridorlardaki etkinliğini yitirip hücum başlangıçlarını kenarlara yaymak zorunda kaldı, sadece uzun top / bireysel beceri farkını ortaya koydukları birkaç paslaşma sonrası karagümrük kanat-forvetlerinin savunmada atıl kaldığı anlar yakalayıp çizgiye inme şansı buldular.
ve en son giresunspor maçına yine bir önceki maçın (trabzon) sonuç alan 11'iyle başlandı, ama giresun'un trabzon gibi önde basmamasından ötürü, savunmadan ziyade hücum, dolayısıyla savunma geçişleri önem kazandı. önceki hafta bir nebze geride konumlanıp hücum geçişlerine odaklı olan bu 11, bu sefer giresun'a karşı ilk 45 dk gereken rakip saha oyunu da oynayamadı, bir de üstüne topu kaptırdığı an seken topları alamadı savunma yerleşimine geçmekte ağır kaldı. giresun yerine daha hızlı ve kontalarda becerikli bir takım olsa ilk yarı öne geçebilirdi.
v.demirel yine ısrar etmedi ve devre arasında 3 değişiklik birden yaparak; y.karamoh yerine jimmy durmaz, bistrovic yerine fabio borini, l.mercan yerine de adnan uğur'u alarak hücum profilini değiştirdi ve rakip sahaya yatkın hale getirdi. j.durmaz'ı sağ iç'e koyarak aldığı riskin karşılığını daha 47'de giresun'un j.durmaz ile emre mor arasında kalan bölgeye aktardığı top sonrası gelişen bir penaltı pozisyonuyla ödeyen karagümrük geriye düşse de, öbür karşılığını 20 dk içinde iki gol birden atarak aldı ve 2-1 kazandı, bu gollerden ilki sağdan gelen ortaya borini'nin ceza sahasına yaptığı girişle kazandırdığı penaltı ikincisinde pesic'in geriye gelerek top alıp, forvet koşusu atan j.durmaz'a yaptığı asistle geldi.
v.demirel'in oyuncu performanslarına olan etkilerini de özetlersek:
1) adnan uğur değişen orta saha profili içinde daha çok forma şansı bulmaya başladı, yakında başrole bile geçebilir
2) lucas biglia yaşı itibariyle süper bir savunma performansı sergilemese de doğru anda doğru hareketlenmeler yaparak oyun aklını daha fazla sergilemeye başladı
3) emre mor daha çok kendisine merkezde alan verebilecek rakiplere karşı oynatılmaya başladı ve yükselişe geçti
4) aleksandar pesic yerden bağlantı kuran, 2.bölge çıkışlarında topla buluşabilen orijinal oyun stiline geri dönebildi
bu oyuncuların çaplarına oranla gösterdikleri performansın kök sebebi yine aynı yere çıkıyor; v.demirel'in bu denli değişken oyunlar oynatabilmesi, kötü giden sürece ısrar etmemesi, çabuk karar alması. daha doğru zamanlarda daha doğru süreler alan bu oyuncular daha etkili olmaya başladı.
uzun lafın kısası volkan demirel hem daha tempolu, hem de takım savunması bilincine daha sahip oyunculardan oluşan kadrolar yönetmesi halinde ilginç bir teknik direktör profiline doğru evrilebilir. umarım bu yolda ilerler ve türk futbolunun avrupadaki kaderini değiştiren etmenlerden biri olur.